Đền Thờ Nhà Trần Ở Quảng Ninh

(SGTTO) - UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành quyết định số 3851/QĐ-UBND xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với di tích lịch sử Đền thờ Đức ông Hoàng Cần, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh.

Click đặt ngay khách sạn Hạ Long giá tốt nhất chỉ có tại iVIVU.com!

Tham khảo: Cẩm nang du lịch iVIVU

Vị thần chính được thờ ở đền Cửa Ông là Đức Ông Đệ Tam hay Trần Quốc Tảng, con trai thứ ba của Trần Hưng Đạo, hiệu là Hùng Nhượng Vương. Ông có tài đánh trận nhưng tính ham mê cờ bạc khiến cha ông không hài lòng, đày ông ra Cửa Suốt, tỉnh Quảng Ninh, làm nghề gác cảng. Ông trấn thủ vùng đất này, yên dân, ngăn chặn âm mưu xâm lược của quân Nguyên. Người dân nơi đây kính cẩn gọi ông là Đức ông, đền còn được gọi là đền Đức Ông.

Đền Cửa Ông tọa lạc trên một ngọn núi thấp, mặt hướng ra vịnh Bái Tử Long xinh đẹp, thuộc phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.

Đền Cửa Ông nổi tiếng linh thiêng không chỉ với người dân Quảng Ninh mà còn với người dân cả nước. Vậy thì bạn còn chần chờ chi nữa mà không lên kế hoạch ngay để có thể đến tham quan đền Cửa Ông cùng gia đình và bạn bè trong dịp nghỉ gần nhất nào?

Qua cứ liệu lịch sử, có thể khẳng định đền Cửa Ông được xây dựng và tồn tại hơn 100 năm. Lúc đầu, chùa chỉ là một am nhỏ bằng tranh, tre, nứa, nứa, lá; năm 1907 – 1916 trùng tu chùa; năm 1916 xây thêm đền Thượng, đền Trung, đền Hạ. Năm 1946, Đền Hạ và Đền Thượng tiếp tục được tu sửa, tôn tạo. Năm 2014, quy hoạch tổng thể Khu di tích Đền Cửa Ông được phê duyệt với diện tích 18,125 ha. Đến năm 2016, Đền Trung được khởi công xây dựng và hoàn thành vào năm 2017. Ngoài ra, còn có Đền Cặp Tiên (dân gian gọi là Cô bé Cửa Suốt) được xây dựng từ thời Nguyễn.

Ban đầu, đền Cửa Ông được xây dựng chỉ để thờ Trần Quốc Tảng, về sau được xây dựng thêm đền Hạ, đền Trung và đền Thượng, chùa Cảm Sơn,… cụ thể như sau:

Khu đền Hạ: gồm đền Mẫu và đền Trung Thiên Long Mẫu

Lăng: thờ Tam Tòa Thánh Mẫu (Mẹ Thượng Thiên, Mẹ Thượng Ngàn, Mẹ Thoại Phù), Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu, Tứ Phủ, Ngũ Vị, Ông Hoàng Mười, Ông Hoàng Bơ Ông Hoàng Bảy.

Đền Trung Thiên Long Mẫu: thờ Trung Thiên Long Mẫu và thờ cha, con trai Cửa Sát, con gái Cửa Sứ (hai vị như Kim Đồng và Ngọc Nữ, tượng trưng cho âm dương luôn theo để che chở, bảo vệ cho mẹ cha) và biển Cửa Sứt, che chở cho Trung Thiên Long Mẫu).

Hiện nay, đền Cửa Ông còn lưu giữ sắc phong cho xã Cẩm Phả, huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Yên thờ Trung Thiên Long Mẫu thần, lập ngày 18 tháng 3 năm Khải Định thứ 2 (1917). Bia đá chùa Hạ dựng năm Canh Tý (1948).

Khu đền Trung: thờ Khâm sai Đông Đạo Tiết Chế Hoàng Cân, người có công đánh đuổi giặc ngoại xâm phương Bắc, trấn giữ biển Đông. Đền còn thờ thần Sơn và thần nước vì Đền Trung nằm trên dãy Cấm Sơn, trước mặt là biển Đông, người dân vùng cửa biển cũng như tàu thuyền qua lại đều cầu phù hộ. và sự giúp đỡ của người dân địa phương.

Khu đền Thượng: bao gồm đền Thượng, đình Quan Châu, đền Quan Chánh, chùa và lăng mộ Trần Quốc Tảng.

Đền Thượng: thờ Quốc Kiều Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, ngoài ra còn thờ Cửu Thiên Vũ Đế, Vũ Nữ Hưng Đạo Đại Vương, các thành viên trong gia đình và các tướng lĩnh.

* Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng (1252 – 1313)

Ông là anh hùng dân tộc, con thứ ba của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Hiện nay, một số sắc phong cho Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng vẫn được lưu giữ tại đền khẳng định công lao của ông, cũng như lịch sử hình thành và tồn tại của đền Cửa Ông.

Ngoài thần tích, thần sắc, sắc phong ghi chép về Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng, ở đền Cửa Ông còn có bia đá, biển gỗ, hoành phi, câu đối, qua đó xác định vị thần chính của đền là  Đại Vương Trần Quốc Tảng.

* Đồng thời, tại Đền Thượng còn là nơi thờ các nhân vật lịch sử như:

– Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn: Hưng Đạo Đại Vương sau khi giúp nhà Trần đánh đuổi giặc Nguyên xâm lược, trừ đại họa cho nước nên được nhân dân suy tôn. Sau khi mất, ông trở thành Thượng Tiên Cửu Thiên Võ Đế.

Tướng quân Phạm Ngũ Lão; Dã Tượng; Yết Kiêu; Nguyễn Khoái; Huyền Du; Cao Mang; Đỗ Hành; Hưng Vũ Vương Nghiễn, Hưng Trí Vương Hiền, Hưng Hiền Vương Uất; Trần Bình Trọng; Phạm Ngọ; Trần Thị Kiên; Trần Quang Triều; Trần Quốc Toản; Hà Đắc; Trương Hán Siêu; Lê Phụ Trần; Nguyễn Địa Lộ; Trần Khánh Dư; Đỗ Khắc Chung; Vi Hùng Thắng; Nguyễn Chế Nghĩa; Mẹ Thiên Thành (gốc Quốc Mẫu); Công chúa Quyên Thành (Vương Cô Đệ Nhất); Đại Hoàng công chúa; Thuận Thành (Bảo từ Hoàng hậu)

700 năm tuổi, tọa lạc trên ngọn đồi không quá cao, lấp ló dưới tán cây cổ thụ ở phía Đông Bắc thị xã Cẩm Phả, Quảng Ninh, Đền Cửa Ông mang vẻ đẹp hài hòa giữa núi và biển. Trước cổng chùa hướng ra vịnh Bái Tử Long, nơi có muôn vàn hòn đảo rực rỡ sắc màu nổi bật trên nền biển trong xanh. Chính vì vậy, ngôi chùa luôn được ca tụng về vị trí, thiên thời địa lợi, núi non hữu tình.

Là ngôi chùa đẹp nhất Việt Nam với nhiều nét kiến trúc độc đáo: Dưới khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, mây trời bao la, hùng vĩ, ngôi chùa không chỉ đẹp về tọa độ mà còn đẹp cả về kiến trúc. về nền văn hóa nghệ thuật đặc sắc của dân tộc. Đền Cửa Ông Quảng Ninh có kiến trúc vô cùng độc đáo, huyền bí và hội tụ đủ các yếu tố phong thủy: tả long, hữu bạch hổ, tiền giang, hậu võ.

Vật liệu chính được sử dụng để xây dựng là: đá đúc, mái ngói đất nung, gạch Bát Tràng, gạch đất sét nung, vữa trộn mật… Kiến trúc trang trí chủ yếu dựa trên kinh điển: Long, Ly, Quy, Phượng.

Bên trong chùa sử dụng các loại gỗ bền, chắc, đẹp để tôn lên vẻ cổ kính như đinh, lim, cẩm lai, gụ. Bộ khung của ngôi nhà được xây dựng theo các kiểu: kèo, cầu, đường, cột… trên đó chạm trổ các bức phù điêu, bức bạt, câu đối… và các hoa văn được sơn son thếp vàng lộng lẫy.

Ngôi đền được người dân Quảng Ninh tin tưởng và thờ cúng nhất: Đền được xây dựng để thờ vị công thần chính cùng thời với nhà Trần và Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng – một vị tướng tài của nhà Trần. Ông là con trai thứ ba của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, có công lớn trong việc đẩy lùi quân Nguyên Mông xâm lược vào thế kỷ 13 và bao vây vùng Đông Bắc Tổ quốc. Vì vậy, nét linh thiêng, hào hùng được lưu truyền bao đời nay và ngày nay được đông đảo nhân dân Quảng Ninh nói riêng và nhân dân khắp nơi nói chung tin tưởng, tham dự.

Tại ngôi chùa linh thiêng này, du khách thường đến để cầu tài lộc, may mắn và bình an. Cầu mong các vị thần ban phước cho nơi này với những điều tốt đẹp. Đặc biệt, trước các kỳ thi, các gia đình thường đến đây để cầu cho con em mình gặp nhiều may mắn, đỗ đạt.

Đền Cửa Ông không chỉ là nơi thờ Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng mà còn là nơi thờ đầy đủ gia quyến của tướng quân Trần Quốc Tuấn gồm Trần Quốc Tuấn, tượng Thánh Mẫu (vợ ông) và 2 công chúa (con ông), Trần Quốc Tảng, Trần Anh Tông, Trần Khánh Dư, Yết Kiêu, Dã Tượng, Phạm Ngũ Lão, Lê Phụ Trần, Đỗ Khắc Trung, v.v.

Vì vậy, khi đi lễ tại Đền Cửa Ông, du khách sẽ đọc văn khấn Đức Thánh Trần, cụ thể văn khấn của du khách như sau:

–Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật ! Nam mô A Di Đà Phật ! (3 lạy)

-Con kính lạy Tứ phủ Công Đồng Trần Triều.Con kính lạy Nguyên Từ Quốc Mẫu Thiên Thành Thái Trưởng Công.Con kính lạy Đức Trần Triều hiển thánh Nhân vũ Hưng Đạo Đại Vương Đại Nguyên soái, Tổng quốc chính, Thái sư Hương phụ Thượng quốc công tiết chế, Lịch triều tấn tặng khai quốc an chính hồng đồ tá trị hiện linh trác vĩ, Minh đức trĩ nhân, Phong huân hiên liệt, Chí trung đại nghĩa, Dực bảo trung hưng, Thượng đẳng tôn thần, Ngọc bệ tiền.

– Con kính lạy tứ vị Thánh tử đại vương, Nhị vụ vương cô Hoàng Thánh.

– Con kính lạy Đức ông phạm điệu suý tôn thần, tả quan Nam Tào, Hữu quan Bắc Đẩu, Lục bộ thượng từ, chư vị bách quan.

-Hương tử con là: …………………..Ngụ tại: ……………….

-Hôm nay ngày ….. tháng ….. năm ….. Hương tử chúng con chấp kỳ lễ bái xin các vị phù hộ độ trì cho hương tử con cùng toàn gia quyến được luôn mạnh khỏe. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối được tai quan nạn khỏi, điều lành mang đến, điều giữ giải đi, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an. Xin cho con được có người có cửa, được nhân an vật thịnh đi đến nơi về đến chốn, làm ăn được thuận buồn xuôi gió, vạn sự như ý. Hương tử con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật ! (3 lạy)